“Yaz aylarında beslenmenize dikkat edin”

“Yaz aylarında beslenmenize dikkat edin”

“Yaz aylarında beslenmenize dikkat edin”

“Yaz aylarında beslenmenize dikkat edin”

“Yaz aylarında beslenmenize dikkat edin”
28 Ağustos 2013 - 10:35

Havaların ısınması ve yaz aylarının başlamasıyla kış dönemindeki beslenme şeklimiz ve yaşam stilimiz de de değişikliklerin olduğunu belirten Kırklareli Halk Sağlığı Müdürü........







HABER MERKEZİ


Havaların ısınması ve yaz aylarının başlamasıyla kış dönemindeki beslenme şeklimiz ve yaşam stilimiz de de değişikliklerin olduğunu belirten Kırklareli Halk Sağlığı Müdürü Uzm. Dr. Nihat Kutluay, yaz aylarının başlaması ile artan hava sıcaklıkları birtakım sağlık sorunlarını da beraberinde getirdiğini ifade ederek şunları kaydetti: 


“Sıcaklık ve nem artışına bağlı olarak vücut ısısı artmakta ve metabolizma bu yeni duruma uyum sağlamaya çalışmaktadır. Kalp debisinde düşme, doku ve organlarda oksijenlenmede azalma, kalp atım sayısı ve kan basıncındaki artış nedeniyle yaz aylarında özellikle yüksek tansiyon, kalp yetmezliği ve koroner kalp hastalıklarında artış gözlenmektedir. Ayrıca sıcaklıkların etkisiyle artan terle birlikte su ve mineral kaybı sonucu, bayılma hissi, bulantı, baş dönmesi gibi sağlık problemleri de görülebilmektedir. Ayrıca yaz aylarıyla beraber düzensiz ve yanlış beslenme metabolizmayı bozarak kilo alımını da sebep olabilmektedir. Yaz aylarında özellikle bebek ve çocuklarda ishal görülme sıklığı artmaktadır. Ayrıca sıcak havalarda besinlerin bozulma riski artmakta ve besin kaynaklı zehirlenmeler sık görülmektedir. Yaz sıcaklığından en çok etkilenenler çocuklar, yaşlılar, hamileler, kalp ve şeker hastalığı olan bireylerdir. Yaz aylarında sıklıkla görülen sağlık problemlerinin azaltılmasında sağlıklı beslenme son derece önemlidir.


* YAZ AYLARINA YÖNELİK SAĞLIKLI BESLENME ÖNERİLERİ:


* Öğün Dağılımı:


Yaşamın her döneminde yeterli ve dengeli beslenme sağlığın korunması için esastır. Bu nedenle, dört besin grubunda bulunan çeşitli besinlerin en az 3 ana ve 3 ara öğünde yeterli miktarlarda alınmalıdır. Öğün atlamamak hem kan şekerimizin düzende kalmasına, hem de gereksiz atıştırmalarımızın önüne geçecektir. Kahvaltı günün en önemli öğünü olup yaz aylarında yapılacak kahvaltıda az yağlı peynirler, şekersiz marmelatlar, domates-salatalık gibi taze sebzeler bulunmalı, kafein içeren içecekler yerine de süt, taze sıkılmış meyve suyu, ıhlamur ve kuşburnu gibi bitki çaylar tercih edilmelidir. Günlerin uzamasıyla beraber gelecek olan geç saat atıştırmalarına da dikkat edilmelidir. Gece yapılan atıştırmalar vücutta daha zor kullanılarak yağ şeklinde depolanma ihtimali daha yüksektir. Bu nedenle geç saatlerde mümkün olduğunca atıştırma yapmaktan kaçınılmalı, yapılması durumunda ise enerji içeriğinin düşük olması ve bol posa içermesi nedeniyle, domates, salatalık, havuç gibi besinlere yer verilmelidir.


* Sıvı Alımı:


Terleme ile artan sıvı ve mineral kaybının önlenmesi için yeterli sıvı alımı önemlidir. Ayrıca, yaşamın her döneminde yeterli sıvı alımı vücutta oluşan toksinlerin (zararlı öğeler) atılması, vücut fonksiyonlarının düzenli çalışmasında, metabolizma dengesinin sağlanmasında ve vücutta pek çok biyokimyasal reaksiyonun gerçekleşmesinde son derece önemli rol oynamaktadır. Bu nedenle, her gün en az 2-2.5 litre (12-14 su bardağı) su içilmeli, sıvı alımının karşılanmasında kahve, çay ve gazlı içecekler yerine süt, cacık, ayran, taze sıkılmış meyve suları, limonata alınmalıdır. Elektrolit dengesini düzenlemek için ise gerekli durumlarda tuzlu ayran ve maden suyu tüketilebilir. Bebek ve çocuklar sıvı kayıplarını ifade edemeyecekleri için, ebeveynlerin bu konuda daha dikkatli olmaları gerekmektedir.


* Yağ Alımı:


Yaz aylarında yağlı besinlerin ve yağda kızartmaların tüketiminden kaçınılmalı; yemeklerde bitkisel sıvı yağların kullanımı, yemekleri pişirirken kızartma ve kavurma yerine haşlama, ızgara, kendi suyunda veya az suda pişirme gibi sağlıklı pişirme yöntemleri uygulanmalıdır.


* Sebze ve Meyve Tüketimi:


Yaz aylarında artan meyve ve sebze seçenekleri de sıvı ihtiyacımızı sağlamaya yardımcı olmakla beraber, içerdikleri antioksidan, vitamin ve mineral içerikleri ile vücut direncini arttırmak ve vücudun yeterli miktarda vitamin ve mineral alınmasını sağlamak açısından da tercih edilecek gıdalardır.Günlük meyve- sebze tüketimin 5 – 7 porsiyon arasında olması kalp damar hastalıklarına karşı olan eğilimimizi azaltacağı gibi , sindirim sistemi üzerine olumlu etkileri nedeniyle de tercih edilmelidir.


* Et Tüketimi:


Yaz aylarında beslenme açısından kırmızı ve beyaz etlerin yağsız olanları tercih edilmelidir.


* Tahıl Tüketimi:


Kan şekerini hızla yükselten ve hızlı düşüren besinlerin tercih edilmemesi, basit karbonhidrat olan saf şeker ve şekerli besinler yerine tam buğday ekmeği, kepekli makarna, bulgur gibi lifli besinlerin tüketilmesine özen gösterilmelidir. Enerjisi yüksek hamur tatlıları yerine sütlü tatlılar, meyve tatlıları, dondurma gibi tatlılar tercih edilmelidir.


Besin Zehirlenmeleri:


Besin zehirlenmeleri, halk sağlığını yakından ilgilendiren ve özellikle yaz aylarında artan hastalıklardan biridir. Çoğunlukla hafif seyirli ve kısa süreli hastalıklar olmalarına karşın, zehirlenmeye yol açan besinle ve kişiyle ilgili bazı faktörler hastalığın zaman zaman daha ağır seyretmesine hatta ölümcül olmasına yol açabilmektedir. Özellikle yaz aylarında açıkta satılan veya sergilenen yiyeceklerin kolay ulaşılabilir ve uygun fiyatlı olması nedeniyle tercih edilen, pratik ve masum görünen yiyecek ve içeceklerin beklenmedik sonuçlar doğurabilmektedir. Açıkta satılan lahmacun, buzdolabında saklanmayan kıyma, süt, yoğurt, kaymak, krema gibi yiyecekler, hastalık olarak geri dönebilmektedir. Bu nedenle bu ürünlerin mümkün olduğunca tüketiminden kaçınılmalı, çabuk bozulan potansiyel riskli besinler (et, yumurta, süt, balık vb.) açıkta bekletilmemeli, besinlerin hazırlanması ve pişirilmesi aşamalarında hijyen kurallarına özen gösterilmeli, besin zehirlenmelerinden korunmak için; yiyeceklerin taze olmasına ve paketlenmiş olarak satılan yiyeceklerin son kullanma tarihinin geçmemiş olmasına dikkat edilmelidir. Elektrik kesintisi nedeniyle, soğukta saklanması gereken yiyeceklerin bir süre 'ısınması' içlerinde bulunan ve sayıca az olduğu için sağlığa zarar vermeyecek olan mikropların çoğalmasına ve hastalık yapmasına yol açmaktadır. Bu nedenle dondurmalarda bu noktaya çok dikkat edilmelidir. Yaz aylarında özellikle rota virüslerden kaynaklanan bebek ve çocuklarda yaygın olarak görülen ishallerin önlenmesinde el temizliği ile sebze ve meyveleri yemeden önce iyice yıkamak çok önemli olup, ishali olanlar en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.


* Fiziksel Aktivite:


Özellikle yaz mevsiminde yapılan fiziksel aktivitelerin türüne ve zamanına dikkat edilmelidir. Koşu veya ağırlık sporları gibi aşırı terleten, fazla elektrolit atımına sebep olan fiziksel aktiviteler konusunda dikkatli olunmalıdır. İmkanlar doğrultusunda yüzme veya su sporları tercih edilmelidir. Bunun yanı sıra fiziksel aktiviteler güneş ışınlarının direkt olarak geldiği sıcak saatlerde yapılmamalıdır. Sabah aç karnına yada ana öğünlerin hemen ertesinde fiziksel aktiviteler yapılmamalı, hafif bir ana öğün veya ara öğünlerden minumum yarım saat sonra yapılmalıdır. Yaz aylarında egzersiz ve spor yapılırken kış aylarına göre daha fazla sıvı kaybı yaşanacağı için egzersize başlamadan 15 dk. önce 1-1.5 bardak, egzersiz sırasında ise 10-15 dakikada bir yarım bardak su için. Ancak unutulmaması gereken bir diğer önemli nokta, aşırı su tüketiminin getireceği zararlardır. İhtiyaçtan fazla su tüketilmesi vücutta ödem oluşmasına ve bulantı gibi sorunlara neden olabilmektedir.” (Savaş Eskici)