Kırklareli Valisi Mustafa Yaman, İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ziyaret ederek İnsektaryumda yapılan Süne Yumurta Parazitoidi Üretim Çalışmaları’nı yerinde inceledi.




HABER MERKEZİ





Kırklareli İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Hakan Keçeci’den çalışmalar hakkında bilgiler alan Vali Yaman, Süne Yumurta Parazitoidi Üretim Merkezi’nde 2 milyon adet  parazitoit üretilerek, bu güne kadar Bursa, Çanakkale ve Edirne illerine 300.000’ er adet gönderildiğini, aynı zamanda 1 milyon 100 bin adet parazitoitin Kofçaz İlçesi Merkez ve Kocatarla Köyü’nde salındığını belirterek şunları kaydetti:


“Süne; toprak renginde, bazen tamamen siyah, bazen kırmızımsı, bazen kirli beyaz bazen de bu renklerin karışımı alacalı desenli renktedir. Sünenin beslendiği bitkiler buğday, arpa, yulaf ile bunların yabani formları ve diğer bazı Buğdaygil türleridir. Sünenin zarar şekli; zararlının yoğunluğuna, biyolojik dönemlerine, ürünün çeşidine ve fenolojik durumuna, iklim koşullarına (sıcaklık ve yağışa) bağlı olarak değişmektedir. Gerek nimf ve gerekse erginler, çeşitli fenolojik dönemlerde bulunan buğdaygilleri hortumları ile sokup emmek suretiyle zarar yaparlar. İlimizde 1985 yılından bu yana süne ile mücadele yapılmaktadır. 2013 yılında İl bazında 1 kontrol ve 14 sürvey ekibi olarak 15 ekip kurulmuştur. 53 Teknik eleman ile çalışmalar yürütülmektedir.  Süne’ye karşı mücadele geçmiş yıllarda “Devlet Mücadelesi” iken, günümüzde “Entegre Mücadele” şeklinde devam etmektedir. Geçmiş yıllarda uçak ile yapılan ilaçlamalar, çevre ve doğal denge açısından bazı önemli sorunların ortaya çıkmasına sebep olmuş ve bu nedenle son yıllarda yer aletleri ile mücadeleye geçilmiştir. Kimyasal mücadele ile sünenin doğal düşmanları da öldürülmekte bunun sonucunda süne lehine doğal denge bozulmakta ve her uygulama yılı geçtikçe ilaçlama alanı giderek artmaktadır. 


Kimyasal mücadele yerine kullanılabilecek çevre ve insan sağlığı açısından riskleri en aza indirilmiş yöntemlerden “Biyolojik Mücadele” önemli bir yer tutmaktadır. Biyolojik Mücadele; zararlı, hastalık ve yabancı otların başka canlılar yardımıyla ekonomik zarar seviyesinin altında tutulmasıdır. Yani doğada zararlı olan canlıları tamamen yok etmeden, doğal dengeyi koruyucu, onarıcı ve destekleyici önlemler almak, bir başka deyişle doğada zararlı ve faydalı organizmalar arasındaki dengenin korunmasıdır.


Süne yumurta parazitoitleri (Trissolcus spp.) sünenin en önemli ve etkili doğal düşmanlarıdır.  Süne yumurta parazitoitleri süne yumurtalarına kendi yumurtalarını bırakmak suretiyle sünenin çoğalmasını engellemektedir. Süne mücadelesinde kimyasal ilaç kullanımının azaltılması, çevrenin korunması, Süne’ye karşı kimyasal mücadeleye alternatif metotların uygulamaya konulması ve desteklenmesi süne popülasyonunu etkili ve sürekli bir şekilde baskı altında tutan yumurta parazitoitlerinin etkinliğini artırmak, süne yumurta parazitoitlerinin sert geçen yılları geçirememesi nedeniyle bazı yıllar etkinliği oldukça düşük seyrettiğinden bu gibi yıllarda doğal popülasyonu desteklemek için laboratuarda kitle üretimi yapılarak doğaya salınması ile etkinliğin artırılması amaçlanmaktadır. 


* İnsektaryumda Yürütülen Çalışmalar


Süne yumurta parazitoidi üretim çalışmaları yılda 1-1,5 ay kadar (kışlamış ergin sünenin gelmesine bağlı olarak nisan ayının ilk yarısında başlamakta, mayıs ayının ortalarına kadar) devam etmektedir. İnsektaryumda ergin sünelerin besinleri iki günde bir değiştirilmekte ve yumurtaları toplanmaktadır. Toplanan yumurtalar petrilere konarak embriyosu öldürülmek üzere derin dondurucuya konmaktadır. -18 C’de (4) saat bekletilerek emriyosu öldürülen süne yumurtaları, beşerli paketler halinde kartonlara yapıştırılmakta ve cam tüplere yerleştirilerek parazitlenmeye hazır hale getirilmektedir. Tüplere yerleştirilmiş yumurtalara iki dişi bir erkek gelecek şekilde parazit konulmakta ve inkubatöre yerleştirilmektedir. İnkubatörde 30 °C’ de 6 gün bekletilen parazitlenmiş yumurtalar salım kutularına (çantacıklara) konularak araziye salım için hazır hale gelmektedir.  2013 yılında 15 Nisan tarihinde iklim odalarına konulan ergin sünelerle çalışmalar başlamış olup, 17 Mayıs tarihine kadar bitirilmesi planlanmaktadır. 2013 yılında 2.000.000 adet parazitoit üretilmiş olup; bu güne kadar Bursa, Çanakkale ve Edirne illerine 300.000’ er adet gönderilmiştir. Adana Biyolojik Mücadele İstasyon Müdürlüğünden konu uzmanı ile yapılan tespit ve değerlendirmeler neticesinde 1.100.000 adet parazitoitin salımına Kofçaz İlçesi Merkez ve Kocatarla Köyünde 13 Mayıs tarihi itibariyle başlanmıştır.” (Savaş Eskici)